Cô nghệ nhân trẻ yêu nghề và say nghề-Thanh Nhàn

“Ước mơ về một cái nghề”

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo ở ngoại thành Hà Nội, ngay từ bé Bùi Hải Hà đã bước vào cuộc sống mưu sinh đầy nhọc nhằn vất vả. Mười lăm tuổi, vì thương cha mẹ nghèo khó và lo cho các em ăn học, Hà đã xin vào làm trong một xí nghiệp dày da ở gần nhà. Hai năm làm công nhân, Hà nếm trải đủ cay đắng tủi hờn của phận làm thuê. Lúc này trong đầu chị trăn trở mãi một câu hỏi “làm sao tìm được một cái nghề để ổn định cuộc sống, để thoát khỏi kiếp công nhân đầy lam lũ?”. Chính ước mơ và khát vọng đã thôi thúc Hà tìm cho mình một con đường đi mới.

Nghệ nhân Bùi Hải Hà

Nghĩ và làm. Người con gái mười sáu tuổi tràn đầy sức sống và đam mê ấy đã rời xa làng quê, xa ruộng đồng để đến với phố thị tìm nghề mưu sinh chỉ với tài sản duy nhất là chiếc xe đạp cũ kĩ. Như một cái duyên trời định, sau những ngày dài dong ruổi kiếm tìm, Hà đã vô tình bắt gặp một nhà máy sản xuất tranh kính. Những nét khắc tinh tế cuộn hình nổi chìm bên trong tấm kính tưởng như mỏng manh dễ vỡ ấy đã cuốn hút Hà. Tuy chưa hiểu nhiều về nó nhưng bằng sự tò mò, ham tìm hiểu, Hà đã mạnh dạn tìm gặp ông chủ (nghệ nhân Phạm Hồng Vinh, cha đẻ của nghệ thuật tranh khắc kính Coba - PV) và xin học nghề. Nhớ lại những ngày đó, Hà chia sẻ: “Ban đầu thầy Vinh chưa chịu dạy mình ngay đâu. Thầy còn thử thách mình rất nhiều, cho mình làm toàn những công việc nặng nhọc mà tưởng như chỉ con trai mới có thể làm được”. Sau khi vượt qua hàng loạt các bài test, Hà đã chính thức được nghệ nhân Phạm Hồng Vinh nhận làm đệ tử chân truyền. Cũng từ đó chị đã bén duyên với tranh khắc kính.

Yêu nghề, nghề không phụ

Vì hoàn cảnh khó khăn, Hà sớm phải từ bỏ nghiệp sách đèn nhưng vốn tư chất thông minh nên Hà tiếp thu rất nhanh. Thầy dạy đến đâu, Hà ghi nhớ ngay đến đó kể cả những công đoạn khó, đòi hỏi kĩ thuật cao. Mỗi lần kể về cô học trò của mình, nghệ nhân Phạm Hồng Vinh tự hào “Nhìn mỏng manh là vậy nhưng sức sống của Hà mãnh liệt lắm. Hà mang trong mình tố chất hiếm của người thợ mà không mấy người có được đặc biệt là sự kiên trì cần mẫn, tỉ mỉ, sáng tạo khéo léo lòng đam mê và tâm huyết với nghề.”

Nghệ nhân Bùi Hải Hà đang khắc tranh kính

Trong điêu khắc tranh trên kính ngoài năng khiếu, nó còn đòi hỏi người thợ phải kiên trì, nhẫn lại, tuân thủ nguyên tắc tỉ mỉ chính xác. Để đến được thành công như ngày hôm nay, Hà cũng đã không ít lần rơi nước mắt. Nhiều lần Hà cũng đã thất vọng, muốn buông xuôi. Nhưng ý chí, và nghị lực và cái chất của người thợ trong chị đã không cho phép chị dừng bước. Chị lại nhớ đến lời dạy của thầy “muốn thành công, muốn làm được việc lớn thì phải giỏi nghề và yêu nghề”. Cùng với những tâm sự chia sẻ về khó khăn, thất bại và những thành công về nghề của người thầy đã thôi thúc, vun đắp cho chị tình yêu và niềm đam mê với tranh khắc kính. Với suy nghĩ không có gì còn có thể cản trở mình bước đi trên con đường mình đã đam mê, chị mãnh mẽ bước tiếp trên con đường đầy trông gai. Năm 2009, chị đứng ra lập xưởng sản xuất tranh khắc kính Sơn Hà. Từ đây chị ý thức được mình phải vươn lên không chỉ vì mình, vì nghệ thuật tranh khắc kính mà còn vì cuộc sống của các anh chị em công nhân trong xưởng đang ngày đêm trông đợi vào mình. Chị trăn trở tìm ra những hướng đi mới để phát triển xưởng tranh dù trong thời kì khủng hoảng kinh tế nhưng xưởng tranh của chị vẫn duy trì và phát triển sản xuất, đảm bảo cho đời sống của công nhân.

Có tận mắt thấy những tấm tranh kính nghệ thuật cỡ lớn, mới thực sự khâm phục tài năng và tâm huyết của chị. Tranh kính được tạo ra trên đủ các chất liệu, từ kính mỏng tới kính dày. Những bức tranh kính và những sản phẩm nghệ thuật từ kính của chị từ tranh phong cảnh đến tranh khắc họa chân dung đều đạt đến sự hoàn hảo từ kĩ thuật làm nhám, khắc giờ cho đến khắc lòng máng. Hà cũng chính là người sáng tạo ra dòng kính sàn chống trơn, mở ra hướng đi mới trong ngành xây dựng. Mỗi tác phẩm tranh kính của chị là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo mang trong đó sự sáng tạo và tâm huyết. Ngày ngày chị vẫn truyền cảm hứng cho những bức tranh, chị cảm nhận được nghề tranh kính đã khắc sâu vào mình như đã khắc sâu vào kính không phai nhòa bởi thời gian. Trở thành nghệ nhân ở tuổi 28, nhưng Bùi Hải Hà vẫn rất khiêm tốn. Chị tâm sự “Những gì mình biết mới chỉ là giọt nước, những gì mình chưa biết là cả đại dương. Tuy có tự hào nhưng mình thấy mình cần phải phấn đấu hơn nữa để đưa dòng tranh khắc kính đến với đông đảo mọi người và đạt đến tầm cao của nghệ thuật”. Câu nói của thầy năm xưa “muốn giỏi thì phải học” luôn ở trong tâm trí thôi thúc Hà học hỏi và sáng tạo không ngừng nghỉ phát triển nghệ thuật khắc tranh trên kính.                                                                                 

Thanh Nhàn